ທ່ານ ນາງ ລີປ່າເອ້ຍ ບົວປາວ ຮອງຫົວໜ້າພະແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (ນວ) ຊີ້ແຈງໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 7 ຂອງກອງປະຊຸມສະພາປະຊາຊົນ ນວ ຊຸດທີ II ໃນວັນທີ 10 ກໍລະກົດ ຜ່ານມາ ທີ່ຫ້ອງວ່າການປົກຄອງ ນວ ບາງຕອນທີ່ສໍາຄັນ ກ່ຽວກັບວິທີການຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາການປະລະການຮຽນຂອງນັກຮຽນ ວ່າ: ວິທີການເພື່ອຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການຮຽນ-ການສອນ ທີ່ສາມາດຍົກສູງຄຸນນະພາບການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ວິທີການເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາບໍ່ໃຫ້ນັກຮຽນປະລະການຮຽນ ພະແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ນວ ຈະໄດ້ສຸມໃສ່ວິທີການຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ຈັດຕັ້ງບໍາລຸງນັກຮຽນອ່ອນ, ນັກຮຽນທີ່ມີທ່າອ່ຽງປະລະ, ສືບຕໍ່ຍົກລະດັບ, ຝຶກອົບຮົມໃຫ້ຄູສອນນໍາໃຊ້ຫຼັກສູດແບບໃໝ່, ນໍາໃຊ້ສື່ການຮຽນ-ການສອນຫຼາຍຮູບແບບ ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ນັກຮຽນກ້າສະແດງອອກ ແລະ ຝຶກຄວາມຄິດສ້າງສັນ, ປັບປຸງຮູບແບບການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ວິທີການສິດສອນໃຫ້ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍໂດຍເນັ້ນໃສ່ຄວາມຮູ້ຕົວຈິງ ເພື່ອພັດທະນາທັກສະຕະວັດທີ 21, ສາມາດຮອງຮັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ຮຽນໃນສະພາບເງື່ອນໄຂຕ່າງໆ, ສ້າງໃຫ້ນັກຮຽນ ຮັບຮູ້ວິທີຮຽນຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ການຮຽນຂອງຕົນເອງໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ, ນໍາໃຊ້ລັດຖະກອນຄູບໍານານ ຜູ້ທີ່ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ, ມີຄວາມຫ້າວຫັນ, ມີປະສົບການ ແລະ ມີຄວາມສະໝັກໃຈທີ່ຈະສືບຕໍ່ສິດສອນຢູ່ໂຮງຮຽນເພື່ອຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ການສິດສອນໃຫ້ແກ່ຄູ-ອາຈານໜຸ່ມ ແລະ ສອນຊ່ວຍວິຊາທີ່ຂາດຄູ, ສືບຕໍ່ຝຶກອົບຮົມສ້າງນັກຮຽນເກັ່ງຂັ້ນເມືອງ, ຂັ້ນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໃຫ້ຫຼາຍກວ່າເກົ່າ ແລະ ສ້າງໃຫ້ໄດ້ນັກຮຽນເກັ່ງຂັ້ນລະດັບຊາດທຸກວິຊາ ໃນຂັ້ນ ມ.4 ແລະ ມ.7.
ຖ້າຢາກໃຫ້ການສຶກສາມີຄຸນນະພາບສູງ ຈະຕ້ອງສະໜອງອຸປະກອນການຮຽນການສອນ ແລະ ສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ທົ່ວເຖິງ ແລະ ສະໜອງຄູສອນທຸກຊັ້ນທຸກສາຍໃຫ້ພຽງພໍ ແລະ ຢາກຍົກສູງຄຸນນະພາບການຮຽນການສອນຕ້ອງອີງໃສ່ຫຼາຍປັດໄຈ ເປັນຕົ້ນຄູຕ້ອງສອນຖືກຕາມຊັ້ນ – ຕາມສາຍທີ່ຮຽນຈົບມາ ແລະ ສະໜອງບຸກຄະລາກອນຄູໃຫ້ຄົບຕາມຂັ້ນຮຽນບໍ່ໃຫ້ມີຫ້ອງຄວບ (ສຳລັບຊັ້ນປະຖົມ), ສ່ວນຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາ ຕ້ອງຄົບຕາມລາຍວິຊາ ໃນຫຼັກສູດການຈັດການຮຽນ-ການສອນ; ຫຼັກສູດຕ້ອງສະເພາະເຈາະຈົງເປົ້າໝາຍຄວາມຕ້ອງການໃຫ້ຮັບຮູ້ ໂດຍອີງໃສ່ລະດັບສໍ່າອາຍຸຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ອີງໃສ່ຄວາມຕ້ອງການຂອງສັງຄົມ; ສະໜອງອຸປະກອນສື່ການຮຽນການສອນໃຫ້ພຽງພໍເພື່ອການພັດທະນາທັກສະການຮຽນການສອນຂອງຄູ ແລະ ນັກຮຽນໃຫ້ທັນກັບສະພາບການແຕ່ລະໄລຍະ, ປັບປຸງພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ແລະ ສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກ ເພື່ອສ້າງຄວາມດຶງດູດຈິດໃຈໃຫ້ນັກຮຽນ, ເນັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງໃຫ້ຫຼາຍໃນການຈັດຕັ້ງການຮຽນການສອນ.
ອີງຕາມຜົນກອງປະຊຸມວິເຄາະວິໄຈສະພາບການສຶກສາທົ່ວ ນວ ຄັ້ງວັນທີ 12-16 ກຸມພາ 2024 ສາເຫດຫຼັກຂອງການປະລະການຮຽນຊັ້ນປະຖົມມີ 5 ສາຍເຫດຄື: ຍ້ອນສະພາບເສດຖະກິດ-ສັງຄົມໃນປັດຈຸບັນ, ການຍົກຍ້າຍ ແລະ ຮັບເອົານັກຮຽນບໍ່ມີເອກະສານ, ການຍົກຍ້າຍບ່ອນເຮັດວຽກຂອງຜູ້ປົກຄອງ, ຜູ້ປົກຄອງພາລູກຫຼານໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດ ແລະ ບ່ອນທໍາການຜະລິດ, ຍົກຍ້າຍໂດຍບໍ່ຮູ້ສາເຫດ (ຕິດຕໍ່ບໍ່ໄດ້).
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາການປະລະດັ່ງກ່າວ, ພະແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ນວ ຈະໄດ້ສືບຕໍ່ປະສານສົມທົບກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຄື: ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະຮັບຜິດຊອບໂດຍສົມທົບກັບອົງການປົກຄອງເມືອງ, ຫ້ອງການສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາເມືອງ ລົງຕິດຕາມຜູ້ປະລະການຮຽນເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ເຂົ້າມາຮຽນຄືນ ແລະ ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ມີການປະລະເພີ່ມຕື່ມ, ປະສານສົມທົບກັບຄະນະພັດທະນາການສຶກສາຂັ້ນບ້ານເປັນປະຈຳ ເພື່ອຊ່ວຍໂຄສະນາໃຫ້ຜູ້ປົກຄອງນັກຮຽນເຫັນໄດ້ຄວາມສຳຄັນຂອງວຽກງານການສຶກສາ ແລະ ໃຫ້ນຳເອົາລູກຫຼານມາເຂົ້າໂຮງຮຽນຕາມເກນອາຍຸ. ນອກນີ້ກໍໃຫ້ຕິດຕາມຜູ້ທີ່ມີກຸ່ມສ່ຽງທີ່ຈະອອກໂຮງຮຽນ ພ້ອມກັບການສຶກສາອົບຮົມ, ລະດົມແນວຄວາມຄິດແກ່ນັກຮຽນໃຫ້ກັບມາສົນໃຈຕໍ່ການຮຽນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ, ສືບຕໍ່ຍົກສູງການຝຶກອົບຮົມດ້ານຄວາມຮັບຜິດຊອບໃຫ້ຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໃນການສ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫ້ແກ່ລູກຫຼານນັກຮຽນມາໂຮງຮຽນຢ່າງເປັນປົກກະຕິ, ຫ້ອງການສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາເມືອງສົມທົບອົງການປົກຄອງເມືອງ, ອົງການປົກຄອງບ້ານ, ຄະນະພັດທະນາການສຶກສາຂັ້ນບ້ານ ເພື່ອໃຫ້ເຂົ້າໃຈວຽກງານການສຶກສາໄປໃນທິດທາງດຽວກັນ ແລະ ຮ່ວມກັນແກ້ໄຂບັນຫາການປະລະໃນເຂດທີ່ມີບັນຫາດັ່ງກ່າວ, ຊຸກຍູ້ຫ້ອງການສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາເມືອງ, ຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ ເພື່ອເກັບກໍາໂຕເລກຜູ້ທີ່ປະລະການຮຽນ ແລະ ສາເຫດຂອງການປະລະ ໃນຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ (ມຕ) ແລະ ມັດທະຍົມຕອນປາຍ (ມປ) ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ກັບເຂົ້າມາຮຽນບໍາລຸງຕໍ່ໃນສາຍການສຶກສານອກໂຮງຮຽນໃຫ້ຈົບຕາມກົດໝາຍການສຶກສາໄດ້ກຳນົດໄວ້ ຄືການສຶກສາພາກບັງຄັບ ແລະ ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກຳມະການຮັບຜິດຊອບໃນການປຸກລະດົມຜູ້ປົກຄອງ ໃຫ້ນຳລູກຫຼານກັບຄືນມາຮຽນ.
ຂ່າວ: ແສງຈັນ
