ສະຖາບັນວິທະຍາສາດເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ສະເໜີມາດຕະການທັງໄລຍະສັ້ນ, ໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນ ຂອງປະເທດເຮົາ ໂດຍໄລຍະສັ້ນ ສຸມໃສ່ເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດມະຫາພາກມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ກັບຄືນສູ່ສະພາບປົກກະຕິໂດຍໄວ. ໃນຂະນະທີ່ໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວຕ້ອງສ້າງຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ
ທ່ານ ກິແກ້ວ ຈັນທະບູຣີ ຮອງປະທານສະຖາບັນວິທະຍາສາດເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມແຫ່ງ ຊາດ ໃຫ້ສໍາພາດຕໍ່ສື່ມວນຊົນລາວ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ສາເຫດຕົ້ນຕໍທີ່ເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດຂອງລາວຂະຫຍາຍຕົວຊ້າລົງ ແມ່ນຍ້ອນພື້ນຖານເສດຖະກິດຍັງບໍ່ທັນເຂັ້ມແຂງ ແລະ ຖືກກະທົບງ່າຍ ເນື່ອງຈາກການພັດທະນາໃນໄລຍະຜ່ານມາອີງໃສ່ຂະແໜງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດເປັນຕົ້ນຕໍ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການສົ່ງອອກແຮ່ທາດ ທີ່ເປັນວັດຖຸດິບ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໂດຍກົງຈາກການຫຼຸດລົງຂອງລາຄາແຮ່ທາດໃນຕະຫຼາດໂລກນັບແຕ່ປີ 2016 ເປັນຕົ້ນມາ, ຂະນະທີ່ຖານການຜະລິດພາຍໃນບໍ່ທັນເຂັ້ມແຂງ, ບໍ່ມີຈຸດສຸມ, ບໍ່ຕິດພັນກັບອຸດສາຫະກໍາປຸງແຕ່ງ ແລະ ບໍ່ທັນຫຼາກຫຼາຍ, ການສົ່ງອອກ ກັບ ການໄຫຼເຂົ້າຂອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດບໍ່ທັນສົມຄູ່ກັນ ເມື່ອເກີດເຫດການບັງເອີນຕ່າງໆ ບໍ່ມີທຶນຮອນພຽງພໍເພື່ອແກ້ໄຂປົວແປງໃຫ້ກັບຄືນສູ່ສະພາບປົກກະຕິໂດຍໄວ.
ລັດຖະບານ ມີຄວາມພະຍາຍາມປັບປຸງໂຄງສ້າງເສດຖະກິດຈາກການເອື່ອຍອີງຂະແໜງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ຫັນໄປສູ່ການຜະລິດທີ່ຫຼາກຫຼາຍ, ແຕ່ການຫັນປ່ຽນດັ່ງກ່າວຕ້ອງໄດ້ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເອື້ອອໍານວຍ ແລະ ຈູງໃຈໃຫ້ແກ່ພາກທຸລະກິດທັງທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເປັນຕົ້ນ: ການອອກນະໂຍບາຍ ແລະ ສິດທິພິເສດຕ່າງໆ, ຫຼູດ ຫຼື ຍົກເວັ້ນພາສີ-ອາກອນ ຊຶ່ງສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ລາຍຮັບຂອງລັດຖະບານ. ນອກຈາກນີ້ ດ້ານສີມືແຮງງານ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມດ້ານການດໍາເນີນທຸລະກິດຢູ່ ສປປ ລາວ ຍັງບໍ່ທັນເປັນທີ່ດຶງດູງໃຈຂອງນັກລົງທຶນເທົ່າທີ່ຄວນ ເຖິງວ່າພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມປັບປຸງແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນດຶງດູດການລົງທຶນໄດ້ເທົ່າທີ່ຄວນ.
ສິ່ງສໍາຄັນອີກຢ່າງໜຶ່ງແມ່ນຈຸດພິເສດ ແລະ ລັກສະນະສະເພາະຂອງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນຂອງປະເທດເຮົາ ນັ້ນຄື: ດ້ານງົບປະມານຂາດດຸນຊໍາເຮື້ອ ຍ້ອນລາຍຮັບບໍ່ພຽງພໍທີ່ຈະສະໜອງໃຫ້ແກ່ຄວາມຕ້ອງ ການດ້ານພັດທະນາ ຈຶ່ງຈໍາເປັນຕ້ອງກູ້ຢືມຈາກພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເພື່ອມາລົງທຶນ ໂດຍສະເພາະການລົງທຶນໃສ່ການກໍ່ສ້າງໂຄງລ່າງພື້ນຖານທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ດ້ານລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍ ຂອງລັດຖະບານ ຍັງບໍ່ທັນດູ່ນດ່ຽງກັນ. ເຖິງວ່າລັດຖະບານ ກໍຄືກະຊວງການເງິນ ໄດ້ພະຍາຍາມປັບປຸງການເກັບລາຍຮັບ ແຕ່ກໍພໍກຸ້ມແຕ່ລາຍຈ່າຍດ້ານບໍລິຫານ, ສ່ວນລາຍຈ່າຍເພື່ອການລົງທຶນຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ກູ້ຢືມ, ຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດຢູ່ໃນລະດັບຕໍ່າທຽບກັບຄວາມຕ້ອງການນໍາເຂົ້າສິນຄ້າ ແລະ ການຊໍາລະໜີ້ສິນຕໍ່ຕ່າງປະເທດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ.
ນອກຈາກນີ້ ປະເທດເຮົາມີເສດຖະກິດທີ່ບໍ່ເປັນທາງການ ແລະ ເສດຖະກິດນອກລະບົບຫຼາຍ ເຮັດໃຫ້ຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍໃນການຕິດຕາມ-ຄຸ້ມຄອງ ໂດຍສະເພາະຢູ່ຕາມຊາຍແດນ ເຖິງວ່າໄດ້ໃຊ້ມາດຕະການດ້ານບໍລິຫານແຕ່ຍັງສາມາດເລັດລອດໄປໄດ້, ພ້ອມນີ້ ຍັງມີບັນຫາການຫຼັ່ງໄຫຼອອກໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດຂອງແຮງງານລາວ ເຮັດໃຫ້ພາກທຸລະກິດພາຍໃນປະເທດປະເຊີນກັບບັນຫາຂາດແຄນແຮງງານ, ສ່ວນການປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມການດໍາເນີນທຸລະກິດ ຍັງມີຄວາມຄືບໜ້າຊ້າເມື່ອທຽບກັບປະ ເທດອື່ນ ເຫັນໄດ້ຈາກການຈັດອັນດັບຂອງທະນາຄານໂລກໃນປີ 2019 ດັດຊະນີຄວາມສະດວກໃນການດຳເນີນທຸລະກິດຂອງລາວ ຢູ່ອັນດັບທີ 154 ໃນຈໍານວນ 190 ປະເທດ, ຕົກລົງມາອີກ 13 ອັນດັບ ຈາກອັນດັບທີ 141 ໃນປີ 2017 ມາຢູ່ອັນດັບທີ 154 ນັບແຕ່ປີ 2018 ເປັນຕົ້ນມາ.
ເພື່ອແກ້ໄຂສະພາບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນທີ່ເກີດຂຶ້ນ ຢູ່ ສປປ ລາວ ນອກເໜືອຈາກທີ່ລັດຖະບານໄດ້ວາງອອກຢ່າງລະອຽດໃນແຕ່ລະໄລຍະແລ້ວ, ທ່ານ ກິແກ້ວ ຈັນທະບູຣີ ໄດ້ສະເໜີ 3 ມາດຕະການໄລຍະສັ້ນ ແລະ ໄລຍະກາງ-ໄລຍະຍາວ ດັ່ງນີ້:
+ ໄລຍະສັ້ນ:
– ຕ້ອງສຸມໃສ່ເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດມະຫາພາກມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ກັບຄືນສູ່ສະພາບປົກກະຕິໂດຍໄວ. ຖ້າຫາກເສດຖະກິດມະຫາພາກບໍ່ມີສະຖຽນລະພາບ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ການດໍາເນີນທຸລະກິດ, ການຄ້າ, ການລົງທຶນ ແລະ ການດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ ເຮັດໃຫ້ທຸລະກິດຕ່າງໆ ສ່ຽງຕໍ່ການຢຸດສະງັກ ຫຼື ປິດກິດຈະການລົງໃນທີ່ສຸດ, ພ້ອມນີ້ ຕ້ອງຢຸດຢັ້ງການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງອັດຕາແລກປ່ຽນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄົງທີ່ເສຍກ່ອນແລ້ວຈຶ່ງຄ່ອຍໆດຶງລົງ.
– ຕໍ່ກັບບັນຫາໜີ້ສິນສາທາລະນະ ແມ່ນເຫັນດີເປັນເອກະພາບກັບບັນດາມາດຕະການທີ່ລັດຖະບານພວມສຸມໃສ່ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ການຊອກແຫຼ່ງລາຍຮັບທີ່ເປັນເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ລົງເລິກຄົ້ນຄວ້າຕື່ມ ໂດຍສະເພາະການເກັບລາຍຮັບຈາກການສົ່ງອອກຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດໃຫ້ມີຄວາມສົມເຫດສົມຜົນຫຼາຍຂຶ້ນ, ພ້ອມທັງການເຈລະຈາປັບໂຄງສ້າງໜີ້ ແລະ ຜ່ອນຜັນ ຫຼື ເລື່ອນຊໍາລະ.
– ເພີ່ມທະວີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ໃນການປັບໂຄງສ້າງເສດຖະກິດຈາກການເພິ່ງພາການນໍາເຂົ້າມາສຸມໃສ່ການຜະລິດພາຍໃນ ເພື່ອໃຫ້ກຸ້ມການບໍລິໂພກພາຍໃນ ແລະ ທົດແທນການນໍາເຂົ້າ, ເຖິງວ່າບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ ແຕ່ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງກໍຕ້ອງໄດ້ສຸມຄວາມພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ເປັນລະບົບ ແລະ ແຂງແຮງກວ່າເກົ່າ ທັງການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານເຕັກນິກວິຊາການ, ການຕະຫຼາດ ແລະ ການສະໜອງທຶນ.
– ເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ບັນຫາແຮງງານ ແລະ ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ເນື່ອງຈາກປະເທດເຮົາມີທ່າແຮງດ້ານປະຊາກອນໜຸ່ມ ຊຶ່ງປະຊາກອນໃນໄວອອກແຮງງານຂອງລາວທີ່ມີສັດສ່ວນຫຼາຍກວ່າໝູ່ໃນໄລຍະ 3 ທົດສະວັດຕໍ່ໜ້າ ໂດຍສະເພາະຮອດຕົ້ນຊຸມປີ 2050. ດັ່ງນັ້ນ, ຕ້ອງສຸມໃສ່ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດໃນໄລຍະດັ່ງກ່າວໃຫ້ສາມາດເປັນຖານສະສົມທຶນດ້ານພູມປັນຍາເພື່ອຂັບເຄື່ອນເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງປະເທດໃນທົດສະວັດນີ້ ແລະ ທົດສະວັດຕໍ່ໆໄປ, ທັງເປັນການສ້າງໂອກາດໃຫ້ປະຊາກອນໜຸ່ມຂອງປະເທດ ສາມາດປັບຕົວທາງດ້ານຄວາມຮູ້ ແລະ ສີມືແຮງງານ ເພື່ອຮອງຮັບການເຊື່ອມໂຍງທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມກັບພາກພື້ນຫຼາຍຂຶ້ນ.
– ຕ້ອງຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມທົ່ວສັງຄົມຢ່າງຈິງຈັງ ແລະ ດໍາເນີນເປັນຂັ້ນຕອນໃນການຫັນຈາກສັງຄົມຊົມໃຊ້ໄປສູ່ສັງຄົມຜະລິດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. ໃນໄລຍະທີ່ເສດຖະກິດ-ການເງິນມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກນີ້ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ປະຕິບັດມາດຕະການປະຢັດ ຕ້ານການຟູ່ມເຟືອຍ, ຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ຈໍາກັດການຊົມໃຊ້ທີ່ບໍ່ຈໍາເປັນ ໂດຍສະເພາະການຊົມໃຊ້ທີ່ຕິດພັນກັບການນໍາເຂົ້າຈາກຕ່າງປະເທດ.
+ ໃນໄລຍະກາງ-ໄລຍະຍາວ:
– ຕ້ອງຫັນໄປສູ່ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງທາງດ້ານເງິນຕາ, ຄົ້ນຄວ້າມາດຕະການ ແລະ ວິທີການໃນການຄໍ້າປະກັນຄ່າຂອງເງິນກີບໃນອະນາຄົດດ້ວຍຮູບການເອົາຄໍາ ແລະ ວັດຖຸມີຄ່າ, ຫັນໄປສູ່ການສ້າງຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຄັງສໍາຮອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດທີ່ປະກອບດ້ວຍເງິນຕາຫຼາຍສະກຸນ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຈາກການເພິ່ງພາເງິນຕາຕ່າງປະເທດພຽງບາງສະກຸນ.
– ອາດຈະພິຈາລະນາສ້າງຕັ້ງຄະນະສະເພາະກິດ ຫຼື ສູນບັນຊາການແກ້ໄຂບັນຫາເລັ່ງດ່ວນ ແລະ ຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດມະຫາພາກທີ່ມີປະສິດທິພາບເຂັ້ມແຂງ ສາມາດປະ ຕິບັດໜ້າທີ່ໄດ້ຢ່າງທັນການ ແລະ ເປັນປະຈໍາ. ໄລຍະຜ່ານມາ ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງບັນດາຂະແໜງການກໍຖືວ່າເຮັດໄດ້ດີແລ້ວ ແຕ່ວ່າກົນໄກການປະສານງານລະຫວ່າງບັນດາກະຊວງ ແລະ ອົງການ ບາງຄັ້ງຍັງມີຄວາມຊັກຊ້າເມື່ອເກີດບັນຫາກໍບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂໄດ້ທັນເວລາ.
– ປະຕິຮູບລະບົບການບໍລິຫານລັດໃຫ້ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບສະພາບການໃໝ່ໃນຍຸກດິຈິຕອນ, ຫັນໄປສູ່ລະບຽບກົດໝາຍຫຼາຍຂຶ້ນ ເພື່ອປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂລະບົບທີ່ພາໃຫ້ມີປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ຕ່າງໆ ລວມທັງການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ.
– ສ້າງ ແລະ ປະຕິບັດໂຄງການປະຢັດຂອງລັດຖະບານ ແລະ ທົ່ວສັງຄົມທີ່ມີປະສິດທິພາບ ປະຢັດຊັບພະຍາກອນ, ວັດຖຸ, ທຶນຮອນ, ງົບປະມານ ກ້າວໄປສູ່ສັງຄົມຜະລິດ ທຸລະກິດທີ່ສ້າງລາຍໄດ້ ພັດທະນາຍືນຍົງ ແລະ ສີຂຽວຢ່າງແທ້ຈິງເທື່ອລະກ້າວ.
– ສ້າງໂຄງການພັດທະນາເຊື່ອມໂຍງເຊື່ອມຈອດກັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນທີ່ມີທ່າແຮງຢູ່ ເປັນຕົ້ນແມ່ນທາງລົດໄຟ ແລະ ລະບົບໂລຈິສຕິກໃຫ້ເປັນຮູບປະທໍາຢ່າງແທ້ຈິງ, ໂຄງການຜະລິດສິນຄ້າຍຸດທະສາດປາຍແຫຼມຂອງປະເທດໃນໄລຍະຍາວ.
– ເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ວຽກງານການຄົ້ນຄວ້າ, ວິເຄາະວິໄຈລະອຽດຖີ່ຖ້ວນຕໍ່ບັນຫາຕ່າງໆ ລວມທັງບັນດານະໂຍບາຍ ແລະ ມາດຕະການກ່ອນທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງ.
ພາບ-ຂໍ້ມູນຈາກ: ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງແຫ່ງຊາດ
