ຂຶ້ນໃນຕອນເຊົ້າຂອງວັນທີ 15 ກັນຍາ 2022 ທີ່ຫ້ອງປະຊຸມສະຖາບັນວິທະຍາສາດເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ໂດຍການເປັນປະທານຂອງ ທ່ານ ປອ. ກິແກ້ວ ຈັນທະບູຣີ, ຮອງປະທານ ສະຖາບັນວິທະຍາສາດເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ (LASES), ມີບັນດາທ່ານຜູ້ຕາງໜ້າຈາກ ບັນດາຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງ ພາກລັດ, ທະນາຄານ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ເຂົ້າຮ່ວມ. ຜົນການປະເມີນສະພາບເສດຖະກິດມະຫາພາກຂອງ ສປປ ລາວ ໃນໄລຍະ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ ລວມທັງ ກາລະໂອກາດ, ບັນຫາ ແລະ ສິ່ງທ້າທາຍ ທີ່ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ໃນຕໍ່ໜ້າ. ຊຶ່ງເຫັນວ່າໄດ້ມີຫຼາຍເຫດການທີ່ພົ້ນເດັ່ນໄດ້ເກີດຂຶ້ນທັງຢູ່ໃນສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນ ທີ່ເປັນສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ເສດຖະກິດໂລກ ລວມທັງ ສປປ ລາວ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ຄວາມຂັດແຍ່ງຂອງບັນດາປະເທດມະຫາອໍານາດ ແລະ ການຂວໍ້າບາດຂອງບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ ຍ້ອນການປະຕິບັດການພິເສດທາງດ້ານການທະຫານຂອງຣັດເຊຍ ຢູ່ອູແກຣນ, ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງລາຄາສິນຄ້າອຸປະໂພກ-ບໍລິໂພກໃນຕະຫຼາດໂລກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນລາຄານໍ້າມັນ ເຮັດໃຫ້ອັດຕາເງິນເຟີ້ຢູ່ບັນດາປະເທດໃນໂລກເພີ່ມຂຶ້ນສູງສຸດໃນຮອບຫຼາຍທົດສະວັດ, ການປັບຂຶ້ນອັດຕາດອກເບ້ຍຂອງບັນດາທະນາຄານທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນທະນາຄານກາງສະຫະລັດອາເມລິກາ (Federal Reserve: Fed) ເພື່ອສະກັດເງິນເຟີ້ ແລະ ການຊະລໍຕົວຂອງເສດຖະກິດຈີນຈາກມາດຕະການ Zero Covid.
ນອກຈາກນີ້ ກໍ່ຍັງມີການແພ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ສາຍພັນ Omicron ແລະ ການລະບາດຂອງພະຍາດຝີຕຸ່ມລີງ (Monkey pox) ຊຶ່ງລ້ວນແຕ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມຕໍ່ສະຖຽນລະພາບຂອງເສດຖະກິດລາວ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຍ້ອນຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຊີ້ນໍາ-ນຳພາຢ່າງໃກ້ຊິດຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມແກ້ໄຂຜົນກະທົບຕໍ່ເສດຖະກິດ ໂດຍສືບຕໍ່ຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານລັດຢ່າງຮັດກຸມ, ສືບຕໍ່ປັບປຸງກົນໄກຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດ, ກໍານົດ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນແມ່ນນະໂຍບາຍດ້ານການເງິນ ແລະ ນະໂຍບາຍເງິນຕາ ພ້ອມທັງມາດຕະການດ້ານອື່ນໆທີ່ຈໍາເປັນ ໄປພ້ອມໆກັນ ເພື່ອບັນເທົາຄ່າຄອງຊີບຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຕົ້ນທຶນການຜະລິດພາຍໃນ ກໍ່ຄືການປະຄັບປະຄອງບໍ່ໃຫ້ອັດຕາເງິນເຟີ້ ຫຼື ລາຄາສິນຄ້າ ໂດຍສະເພາະລາຄານໍ້າມັນທີ່ເປັນຕົ້ນທຶນການຜະລິດ ແລະ ບໍລິການ ເພີ່ມຂຶ້ນສູງຫຼາຍຈົນເກີນໄປ ແລະ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດສາມາດສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວ.
ເພື່ອສະໜັບສະໜຸນບັນດາມາດຕະການ ແລະ ນະໂຍບາຍທີ່ລັດຖະບານພວມຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ມີແຜນຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃນຕໍ່ໜ້າ, ມີບາງທັດສະນະທີ່ເຫັນວ່າຄວນເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຕື່ມ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ:
• ກ່ອນອື່ນໝົດ ຕ້ອງເຮັດໃຫ້ສະພາບເສດຖະກິດມະຫາພາກມີສະຖຽນລະພາບ, ໂດຍສະເພາະອັດຕາເງິນເຟີ້, ອັດຕາແລກປ່ຽນ ເພື່ອຮັບປະກັນບໍ່ໃຫ້ເສດຖະກິດຕົກເຂົ້າສູ່ພາວະທີ່ຖົດຖອຍໄປອີກ. ພ້ອມດຽວກັນນີ້ ກໍຕ້ອງໄດ້ຕັ້ງໜ້າແກ້ໄຂບັນຫາໜີ້ສາທາລະນະບໍ່ໃຫ້ມີຄວາມກົດດັນ ແລະ ຮັບປະກັນການບໍ່ຜິດນັດຊໍາລະ.
• ເອົາໃຈໃສ່ຮັບປະກັນການສະໜອງນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ ແລະ ສິນຄ້າຈໍາເປັນຈໍານວນໜຶ່ງ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ການຜະລິດຢຸດສະງັກ ແລະ ບໍ່ກະທົບຕົ້ນທຶນການຜະລິດສູງ, ໄປພ້ອມກັບການປະຕິບັດນະໂຍບາຍຫລຸດຜ່ອນການໃຊ້ຈ່າຍເງິນຕາຕ່າງປະເທດທີ່ບໍ່ຈໍາເປັນ.
• ຜັນຂະຫຍາຍໂຄງການຄໍ້າປະກັນສະບຽງອາຫານໃຫ້ເປັນຮູບປະທໍາ.
• ສືບຕໍ່ເອົາໃຈໃສ່ຕິດຕາມສະພາບການເໜັງຕີງຂອງລາຄາສິນຄ້າ ໂດຍສະເພາະແມ່ນສິນຄ້າທີ່ມີຄວາມຈໍາເປັນຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ ເພື່ອຫລີກລ່ຽງການສວຍໂອກາດປັບຂຶ້ນລາຄາສິນຄ້າທີ່ບໍ່ເປັນທໍາກັບຜູ້ບໍລິໂພກ.
• ຄຽງຄູ່ກັບການສືບຕໍ່ເອົາໃຈໃສ່ຕິດຕາມສະພາບການເໜັງຕີງຂອງລາຄາສິນຄ້ານັ້ນ, ຄວນມີການສຶກສາໂຄງສ້າງລາຄາ ຂອງບັນດາສິນຄ້າທີ່ຈໍາເປັນຄືນ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມເປັນຈິງຂອງການປັບລາຄາສິນຄ້າຂອງພາກທຸລະກິດຢ່າງສົມເຫດສົມຜົນ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງພາກທຸລະກິດ ແລະ ປົກປ້ອງຜູ້ບໍລິໂພກຈາກການສວຍໂອກາດຂຶ້ນລາຄາສິນຄ້າ.
• ເພີ່ມພາສີ ແລະ ອາກອນ ສໍາລັບສິນຄ້າ ຟູມເຟືອຍ: ລົດຫລູ ແລະ ສິນຄ້າຟູມເຟືອຍອື່ນໆ ເພື່ອນໍາລາຍຮັບດັ່ງກ່າວໄປດຸ່ນດ່ຽງບາງລາຍຮັບທີ່ອາດເສຍໄປຈາກນະໂຍບາຍການຫລຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຈາກສະພາບເຄັ່ງຮ້ອນປະຈຸບັນ.
• ມີມາດຕະການຊ່ວຍຜູ້ຜະລິດໃນລະດູການຜະລິດດ້ວຍຮູບປະທໍາແທ້ຈິງ ເຊັ່ນ: ຫລຸດຜ່ອນພາສີ-ອາກອນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຜະລິດໃນສິນຄ້າທີ່ຜະລິດເພື່ອທົດແທນການນໍາເຂົ້າ, ຮັກສາ ຫລື ຫລຸດລາຄານໍ້າມັນກະຊວນ, ລາຄາປຸ໋ຍ ແລະ ປັດໄຈການຜະລິດທີ່ສໍາຄັນສໍາລັບຊາວກະສິກອນ.
• ເລັ່ງສືບຕໍ່ແກ້ໄຂບັນຫາຂະບວນການເກັບລາຍຮັບງົບປະມານ ໂດຍຫັນໄປທັນສະໄໝ ແລະ ໂປ່ງໃສ່ສາມາດກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນທຸກຂັ້ນຕອນ. ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ບັນລຸການມີງົບປະມານແຮໄວ້ ເພື່ອສາມາດກະຕຸ້ນເສດຖະກິດໃນສະພາບເກີດວິກິດໃຫ້ໄດ້.
• ເອົາໃຈໃສ່ໃນເກັບກໍາ ແລະ ແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນເພື່ອໃຊ້ໃນການຕິດຕາມສະພາບເຄັ່ງຮ້ອນປະຈຸບັນ (ສໍາຫລວດເບິ່ງປະລິມານເງິນ ແລະ ການສະໜອງເງິນຕາທີ່ແທ້ຈິງຢູ່ໃນລະບົບ ແລະ ນອກລະບົບ).
• ປະຕິບັດຢ່າງເປັນຮູບປະທໍາ ແລະ ເຂັ້ມງວດ ບັນດາບຽບການຕ່າງໆໃນການຄຸ້ມຄອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ແລະ ເລັ່ງປະຕິບັດກົດໝາຍຄຸ້ມຄອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດຢ່າງຈິງຈັງ, ເອົາໃຈໃສ່ຄຸ້ມຄອງການແລກປ່ຽນເງິນຕາທີ່ບໍ່ສອດຄ່ອງກັບລະບຽບ ກົດໝາຍ ພ້ອມທັງປະຕິບັດມາດຕະການຢ່າງເຂັ້ມງວດຕໍ່ກັບ ການກໍານົດລາຄາສິນຄ້າ ແລະ ບໍລິການ ເປັນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.
ດາວໂຫລດບົດເຕັມໄດ້ທີ່: https://drive.google.com/…/1AB6SEoqCFWNY4BF4yvMdCItGp5gqb8x…
ແຫຼ່ງຂ່າວ: ສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາເສດຖະກິດມະຫາພາກ
