ພະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ເປັນໜຶ່ງສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທາງວັດທະນະທຳທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະ ເປັນປູ ຊະນີຍະສະຖານບູຮານອັນເກົ່າແກ່ ເປັນສັນຍາລັກຂອງປະເທດລາວ, ທັງເປັນມິ່ງຂວັນຂອງຊາວນະ ຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກໍຄືຊາວພຸດໃຫ້ການເຄົາລົບນັບຖື, ບູຊາ ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ເມື່ອຮອດມື້ຂຶ້ນ 15 ຄ່ຳເດືອນ 12 ເພັງ ຂອງທຸກໆປີ ຈະມີການຄົບງັນບຸນພະທາດຫຼວງຂຶ້ນຢູ່ ເດີນພະທາດຫຼວງຢ່າງຄຶກຄື້ນມ່ວນຊື່ນ ແລະ ມີມວນຊົນ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍພາກັນຫຼັງໄຫຼເຂົ້າໄປທ່ຽວຊົມ ແລະ ທຳບຸນ ຊຶ່ງເປັນປະເພນີທີ່ຊາວພຸດໄດ້ສືບທອດກັນມາຮອດປັດຈຸບັນ.
ພະທາດຫຼວງວຽງຈັນ ປະກາຍສີທອງຄຳອັນຮຸ່ງເຮືອງຕັ້ງຢູ່ຢ່າງໂດດເດັ່ນທີ່ເຂດບ້ານທາດຫຼວງ ເມືອງໄຊເຊດຖາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ເປັນປູຊະນີຍະສະຖານອັນສຳຄັນອັນເປັນສັນຍາລັກຂອງປະເທດລາວ, ເປັນພະທາດໂລກະຈຸນລະມະນີທີ່ບັນຈຸພະສາລິຣິກະທາດຂອງພະພຸດທະເຈົ້າ ແລະ ທັງເປັນສູນລວມແຫ່ງຈິດວິນຍານຂອງປວງຊົນລາວທັງຊາດ, ພະທາດຫຼວງວຽງຈັນຖືກສ້າງຂຶ້ນເທື່ອທຳອິດເມື່ອປີ ພ.ສ 236 ໂດຍການນຳພາຂອງເຈົ້າເມືອງວຽງຈັນ ຈັນທະບູລີປະສິດທິສັກ ຫຼື ບູລິຈັນ ແລະຖືກຕໍ່ເຕີມເສີມສ້າງຕື່ມອີກໃນ ປີ ຄ.ສ 1566, ໂດຍເຈົ້າໄຊຍະເຊດຖາທິຣາດ ກະສັດຜູ້ສະຖາປະນາວຽງຈັນເປັນນະຄອນຫຼວງ ຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ, ມາຮອດປີ 1957, ລັດຖະບານລາວພາຍໃຕ້ພະບໍລົມມະຊູປະຖຳຂອງເຈົ້າສີສະຫວ່າງວົງ ກໍໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນປັ້ນພະບໍລົມມະຮູບຂອງເຈົ້າໄຊຍະເຊດຖາທິຣາດ ປະດິດສະຖານໄວ້ຢູ່ໜ້າທາງເຂົ້າດ້ານຕາເວັນຕົກເພື່ອເປັນອະນຸສາວະລີ ທີ່ພະອົງໄດ້ສ້າງພະທາດຫຼວງຂຶ້ນມາເປັນທີ່ສັກກາລະບູຊາຈົນຮອດປັດຈຸບັນ. ພະທາດຫຼວງສູງ 45 ແມັດ, ມີໃບສີມາອ້ອມ 228 ໃບ, ມີບໍລິວານ (ທາດນ້ອຍ), ອ້ອມຮອບ 30 ອົງເອີ້ນວ່າ: ປາລະມີສາມສິບທັດ, ຕີນຂອງພະທາດແຕ່ດ້ານຕາເວັນອອກຫາດ້ານຕາເວັນຕົກຍາວ 69 ແມັດ, ແຕ່ດ້ານເໜືອຫາດ້ານໃຕ້ຍາວ 68 ແມັດ ແລະ ມີກົມມະລຽນດ້ານນອກອ້ອມພະທາດຫຼວງແຕ່ລະດ້ານຍາວ 91,75 ແມັດ, ໃນນັ້ນມື້ເພັງເດືອນ 12 ຂອງທຸກໆປີ ຊາວພຸດສານິກະຊົນທົ່ວສາລະທິດ ຈະພາກັນເດີນທາງມາສະເຫຼີມ ສະຫຼອງບຸນນະມັດສະການພະທາດຫຼວງຢ່າງຄຶກຄື້ນ, ຍິ່ງໃຫຍ່ ແລະ ເປັນປາງບຸນມະໂຫລານທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນປະເທດລາວ ປົກກະຕິແລ້ວແມ່ນຈັດຂຶ້ນເປັນເວລາ 7 ມື້ 7 ຄືນ ພ້ອມມີຫຼາກຫຼາກກິດຈະກຳທາງສາສະໜາ ແລະ ຄວາມມ່ວນຊື່ນເຊັ່ນ: ການສະແດງມະໂຫລີ, ສິລະປະວັນນະຄະດີ, ຕະຫຼາດນັດງານວາງສະແດງຂາຍສິນຄ້າພື້ນບ້ານທ້ອງຖິ່ນຂອງລາວ ແລະ ມີຫຼາກຫຼາຍຮ້ານຄ້າ, ບໍລິສັດເຂົ້າໄປວາງສະແດງຂາຍສິນຄ້າ, ບຸນດັ່ງກ່າວຍັງສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງວັດທະນະທຳ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມຂອງຊາວພຸດ ກໍຄືຊາວລາວທັງຊາດ ໂດຍມີພິທີສຳຄັນທາງສາສະໜາເຊັ່ນ: ພິທີແຫ່ພະສາດ ເຜິ້ງ, ວຽນທຽນ ແລະ ອື່ນໆ, ຕອນເຊົ້າຍັງມີພິທີຕັກບາດ, ຖວາຍທານ ຊຶ່ງໄດ້ມີພະສົງຈາກທົ່ວທຸກແຂວງໃນປະເທດລາວເດີນທາງມາຮ່ວມ ແລະ ພາຍຫຼັງພິທີຕັກບາດກໍມີການແຂ່ງຂັນຕີຄີຊຶ່ງເປັນກິລາພື້ນເມືອງຊຶ່ງໄດ້ຈັດຂຶ້ນທຸກໆປີ ໃນງານບຸນດັ່ງກ່າວ.
(ບາງຂໍ້ມູນຈາກ: ກົມໂຄສະນາການທ່ອງທ່ຽວ)
ໂດຍ: ວັນເພັງ
