ໃນວາລະດຳເນີນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ ເທື່ອທີ 8 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນວັນທີ 19 ພະຈິກ 2024 ນີ້, ບັນດາສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ສືບຕໍ່ປະກອບຄຳຄິດຄຳເຫັນໃສ່ບົດລາຍງານຂອງລັດຖະບານ ໃນຫລາຍບັນຫາສຳຄັນ ເຊິ່ງບັນດາ ສສຊ ໄດ້ສະເໜີໃຫ້ລັດຖະບານ ສືບ ຕໍ່ແກ້ໄຂ ຫລາຍບັນຫາສຳຄັນ ຕິດພັນກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງປະເທດ ເປັນຕົ້ນ ດ້ານການສຶກສາ, ການລົງທຶນຂອງບັນດາໂຄງການຕ່າງໆ, ສາທາ, ການສ້າງເສດຖະກິດເອກະລາດ, ການຄຸ້ມຄອງປົກປັກຮັກສາເສັ້ນທາງຫລວງ, ການປະຕິຮູບວິສາຫະກິດ ແລະ ອື່ນໆ.
ທ່ານ ວໍລະສິດ ສິວົງດາວ ສສຊ ເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 13 ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ມີຄຳເຫັນວ່າ: ຜ່ານການລົງຊຸກຍູ້ຕິດຕາມກວດກາວຽກງານການສຶກສາ ເຫັນວ່າຂົງເຂດການສຶກສານັ້ນ ແມ່ນໜ້າເປັນຫ່ວງຫລາຍ ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນຄຸນນະພາບການສຶກສາຍັງຕໍ່າ ໂດຍສະເພາະຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດການປະ ລະການຮຽນ ແມ່ນປະລະແຕ່ຢູ່ປະຖົມ, ສໍາລັບ ເຂດໃນເມືອງ ແມ່ນປະລະຂັ້ນມັດທະຍົມ ເພາະວ່າ ຍ້ອນ ສະພາບເສດຖະກິດ ຈຶ່ງພາກັນຫລັ່ງໄຫລໄປເຮັດວຽກ. ສະນັ້ນ, ສະເໜີລັດຖະບານ ເອົາໃຈໃສ່ຮີບຮ້ອນແກ້ໄຂແທ້ໆ. ສຳລັບ ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດການປະລະການຮຽນ ແລະ ຄຸນນະພາບການສຶກສາຕໍ່າ ອັນທີ່ໜຶ່ງແມ່ນຍ້ອນຄູສອນບໍ່ພຽງພໍ ຕ້ອງໄດ້ສອນຫ້ອງຄວບ ຖ້າສອນຫ້ອງຄວບແລ້ວ ຖືວ່າການຮັບປະກັນທາງດ້ານຄຸນນະພາບການສຶກສານັ້ນແມ່ນບໍ່ໄດ້ ເອົາຂຶ້ນຫ້ອງກໍຂຶ້ນໄປລ້າໆ. ສໍາລັບ ແຂວງສະ ຫວັນນະເຂດ ແມ່ນມີໂຮງຮຽນ 2 ພັນກວ່າແຫ່ງ ມີອະນຸບານ, ປະຖົມ ແລະ ມັດທະຍົມ ມີຄູສອນພຽງແຕ່ 8 ພັນຄົນ, ໃນນັ້ນ ຄູອາສາສະມັກ 1.600 ຄົນ ເມື່ອເບິ່ງສັດສ່ວນຖືກໂຮງຮຽນຫລັງໜຶ່ງພຽງແຕ່ 4 ຄົນ. ອັນທີສອງ ຫລັກສູດການສຶກສາໃໝ່ນີ້ ກໍເປັນບັນຫາ ເພາະວ່າຢູ່ຊົນນະບົດ ບໍ່ມີໂຮງຮຽນອະນຸບານ ບໍ່ມີຫ້ອງ ປ ກຽມ, ບໍ່ໄດ້ຮຽນພະຍັນຊະນະ, ສະຫລະ ບໍ່ຄືກັບໂຮງຮຽນໃນເມືອງ. ອີກບັນຫາໜຶ່ງ ແມ່ນຍ້ອນບັນຫາເສດຖະກິດ ຄອບຄົວຂອງນັກຮຽນ. ສໍາລັບ ການແກ້ໄຂໃນທັດສະນະຂອງຕົນ ກ່ຽວກັບຄຸນນະພາບການສຶກສາຕໍ່າ ຕ້ອງໄດ້ເພີ່ມຄູສອນໃຫ້ພຽງພໍ ຢ່າງໜ້ອຍຫ້ອງໜຶ່ງຕ້ອງມີຄູ 1 ຄົນ ຮັບຜິດ ຊອບ. ພ້ອມນີ້, ລັດຖະບານຕ້ອງໄດ້ຊ່ວຍຊອກງົບປະມານເຂົ້າໄປ ບໍ່ມີກໍຕ້ອງໄດ້ແກ້, ພ້ອມທັງ ແກ້ໄຂຫລັກສູດການສຶກສາ ຄືນໃໝ່, ທົບທວນຄືນໃໝ່ ແລະ ອື່ນໆ.
ທ່ານ ຄໍາແສນ ສີສະວົງ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ປະຈໍາເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 9 ແຂວງຊຽງຂວາງ ມີຄຳເຫັນສະເໜີໃຫ້ ລັດຖະບານ ແກ້ໄຂຫລາຍບັນຫາ ໂດຍສະເພາະ ດ້ານການສຶກສາ ເຫັນວ່າ ຄຸນນະ ພາບການສຶກສາມີລັກສະນະທົດຖອຍລົງ ໃນສອງສາມປີຜ່ານມາ, ຖ້າທຽບໃສ່ບັນດາປະເທດອາຊຽນທີ່ພັດທະນາ ເຮົາອາດຈະພັດທະນາຊ້າກວ່າ. ສະນັ້ນ, ເພື່ອສືບຕໍ່ຍົກລະດັບການສຶກສາໃຫ້ທຽບທັນກັບບັນດາປະເທດ ສະເໜີໃຫ້ ລັດຖະບານ ຈັດສັນ(ທຸ່ມ)ງົບປະມານໃສ່ການສຶກສາ ໂດຍສະເພາະການສຶກສາຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫລີກ ແລະ ອື່ນໆ.
ພ້ອມນີ້, ທ່ານ ພົຕ ສາຍໃຈ ກົມມະສິດ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ປະຈໍາເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 5 ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ໄດ້ມີຄຳເຫັນ ກ່ຽວກັບການຈັດເກັບລາຍຮັບຈາກໂຄງການບໍ່ແຮ່, ປັດຈຸບັນ ຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ໄດ້ອະນຸມັດໂຄງການ ການສໍາຫລວດ ການປຸງແຕ່ງແຮ່ທາດ ມີທັງໝົດ 1.000 ກວ່າບໍລິສັດ, ມີ 1.200 ກວ່າກິດຈະກໍາ ມາເບິ່ງການຈັດເກັບລາຍຮັບຈາກໜ່ວຍງານຂອງ ກະຊວງການເງິນ ບໍ່ສົມສ່ວນ. ສະນັ້ນ, ຢາກໃຫ້ລັດຖະບານ ລາຍງານຄືນກ່ຽວກັບໂຕເລກຜ່ານການປະເມີນ ໄດ້ໂຈະ, ໄດ້ຖອນຄືນໂຄງການ ມາເປັນຂອງລັດຖະບານມີຈັກໂຄງການ ໃນຈໍານວນພັນໂຄງການ. ສຳລັບ ການແກ້ໄຂພາຫະນະທີ່ນໍາເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ຢູ່ໃນ 5 ແຂວງພາກເໜືອມີ 5.800 ກວ່າຄັນ, ສະເໜີໃຫ້ລັດຖະບານ ໄດ້ຮີບຮ້ອນລົງສົມທົບກັບບັນດາແຂວງ, ລົງໄປເບິ່ງສະພາບຄວາມເປັນຈິງ ແລະ ແກ້ໄຂໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມຂະບວນການ. ສ່ວນໂຄງການກໍ່ສ້າງຕາຝັ່ງເຈື່ອນ ຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອ ແລະ ພາກໃຕ້ ເວົ້າສະເພາະ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ແມ່ນມີຜົນກະທົບຫລາຍໃນໄລຍະລະດູຝົນ, ສ້າງຜົນເສຍຫາຍຕໍ່ບ້ານເຮືອນຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ເສັ້ນທາງ ທີ່ຢູ່ລຽບແຄມນ້ຳ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ ທັງນີ້, ຍ້ອນວ່າຂາດງົບປະມານ ໃນການກໍ່ສ້າງ.
