ກົມລ້ຽງສັດແລະການປະມົງກະຊວງກະສິກຳແລະປ່າໄມ້ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມເຜີຍແຜ່ມາດຕະຖານຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດການເຝົ້າລະວັງພະຍາດສັດປ່າຢູ່ສປປລາວໄດ້ຈັດຂຶ້ນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໂດຍມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກກະຊວງກະສິກໍາແລະປ່າໄມ້, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ, ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດແລະສິ່ງແວດລ້ອມ, ອົງການອະນຸລັກສັດປ່າແລະຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນອື່ນໆເຂົ້າຮ່ວມ, ທັງນີ້ເພື່ອສ້າງເຄືອຂ່າຍໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການເຝົ້າລະວັງແລະໂຕ້ຕອບການລະບາດຂອງພະຍາດສັດປ່າໂດຍຜ່ານແນວທາງສຸຂະພາບໜຶ່ງດຽວ (One Health).
ການປົກປັກຮັກສາແລະຕິດຕາມພະຍາດສັດປ່າມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ວຽກງານອະນຸລັກ, ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງລະບົບນິເວດ, ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງແລະຄວາມປອດໄພ, ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງຊີວະພາບ. ເປັນທີ່ຮັບຮູ້ກັນດີວ່າສຸຂະພາບຂອງຄົນ, ສັດ, ແລະສິ່ງແວດລ້ອມມີຄວາມເຊື່ອມໂຍງກັນຢ່າງສະໜິດແໜ້ນແລະກຳລັງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກກິດຈະກໍາຂອງມະນຸດ.
ການລະບາດຂອງພະຍາດທີ່ມີສັດປ່າເປັນແຫຼ່ງກຳເນີດຂອງເຊື້ອໃນໄລຍະຜ່ານມາເຊັ່ນ: ພະຍາດອີໂບລາ (Ebola), ຊາຣສ໌ (SARS), ແລະໂຄວິດ-19 ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບຂອງຄົນ, ພວກເຮົາຕ້ອງດຳເນີນການຕິດຕາມແລະຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຈາກພະຍາດຕິດຕໍ່ຈາກສັດສູ່ຄົນທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ. ການລະບາດຂອງພະຍາດຕິດຕໍ່ລະຫວ່າງສັດລ້ຽງແລະສັດປ່າເຊັ່ນ: ການລະບາດຂອງພະຍາດອະຫິວາໝູອາຟຣິກາທີ່ຜ່ານມາໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ການລ້ຽງໝູແລະກະທົບຕໍ່ປະຊາກອນໝູປ່າ.
ດັ່ງນັ້ນ, ຈຶ່ງຈໍາເປັນຢ່າງຍິ່ງທີ່ບັນດາປະເທດຕ່າງໆຈະຕ້ອງໄດ້ສ້າງຄວາມພ້ອມນການຄົ້ນຫາແລະຈັດການກັບບັນຫາຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສຸຂະພາບສັດປ່າໃຫ້ທັນການແລະສ້າງລະບົບການເຕືອນໄພລ່ວງຫນ້າເພື່ອສືບຄົ້ນຫາແລະໂຕ້ຕອບຕໍ່ເຫດການການເຈັບຫຼືການຕາຍຂອງສັດປ່າທີ່ອາດສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງກວ້າງຂວາງຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງຄົນ, ສັດລ້ຽງ, ສັດປ່າ, ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ.
ມາດຕະຖານຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດ (SOP) ການເຝົ້າລະວັງພະຍາດສັດປ່າຢູ່ສປປລາວໄດ້ຖືກອອກແບບມາເພື່ອເປັນບ່ອນອີງດ້ານວິຊາການໃຫ້ແກ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານເຝົ້າລະວັງພະຍາດສັດປ່າຢູ່ສປປລາວ. ມາດຕະຖານສະບັບນີ້ຈະຖືກນໍາໃຊ້ນໍາໃຊ້ສໍາລັບກໍລະນີມີການພົບເຫັນເຫດການເຈັບຫຼືການຕາຍຂອງສັດປ່າໂດຍບໍ່ຮູ້ສາເຫດຊຶ່ງອາດພົບຢູ່ໃນຖິ່ນທີ່ຢູ່ອາໄສທໍາມະຊາດ, ຟາມລ້ຽງສັດປ່າ, ສວນສັດ, ສູນຊ່ວຍເຫຼືອແລະຟື້ນຟູສັດປ່າ, ໂຮງລະຄອນສັດລວມເຖິງຕ່ອງໂສ້ການຄ້າ-ຂາຍສັດປ່າ, ໃນເຂດຊຸມຊົນ, ຫຼືສະຖານທີ່ອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສັດປ່າ.
ຈຸດປະສົງແມ່ນເພື່ອເປັນຄູ່ມືແນະນໍາດ້ານວິຊາການໃຫ້ບັນດາພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງລວມທັງພາກລັດ, ພາກເອກະຊົນ, ແລະອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການອະນຸລັກສັດປ່າ, ໃນການເຝົ້າລະວັງ, ສືບຄົ້ນຫາ, ຄວບຄຸມ, ແລະໂຕ້ຕອບຕໍ່ເຫດການເຈັບຫຼືຕາຍຂອງສັດປ່າແລະການລະບາດຂອງພະຍາດສັດປ່າເພື່ອແນໃສ່ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງການລະບາດຂອງພະຍາດຕໍ່ສຸຂະພາບຄົນ, ສັດ, ແລະສິ່ງແວດລ້ອມແລະຜົນກະທົບຕໍ່ເສດຖະກິດແລະການດຳລົງຊີວິດ.
ທ່ານສຸພາວັນແກ້ວວິໄລ, ຮອງຫົວໜ້າກົມລ້ຽງສັດແລະການປະມົງ, ກະຊວງກະສິກຳແລະປ່າໄມ້ກ່າວວ່າ: “ມາດຕະຖານຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດການເຝົ້າລະວັງພະຍາດສັດປ່າຢູ່ສປປລາວແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍເພື່ອຮັບປະກັນການຄົ້ນພົບກໍລະນີແຕ່ຫົວທີແລະການໂຕ້ຕອບໄວຕໍ່ເຫດການເຈັບຫຼືຕາຍຂອງສັດປ່າ. ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຂອບໃຈບັນດາຄູ່ຮ່ວມງານທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມແລະປະກອບສ່ວນໃນການພັດທະນາແລະແນ່ໃຈວ່າມາດຕະຖານສະບັບນີ້ຈະຕອບໂຈດຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງທຸກພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.”
ມາດຕະຖານນີ້ໄດ້ກໍານົດໜ້າທີ່ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງແຕ່ລະພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງແລະກໍານົດຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດເມື່ອກໍລະນີພົບເຫດການເຈັບຫຼືຕາຍຂອງສັດປ່າທີ່ຜິດປົກກະຕິແລະການລະບາດຂອງພະຍາດສັດປ່າ. ໃນນີ້ລວມມີຂັ້ນຕອນການເກັບກຳຂໍ້ມູນ, ການລາຍງານ, ການເກັບຕົວຢ່າງແລະຊາກສັດແລະການວິໄຈຫາສາເຫດຂອງການເຈັບຫຼືຕາຍ, ພ້ອມທັງກຳນົດວິທີການໂຕ້ຕອບເບື້ອງຕົ້ນຕໍ່ເຫດການລະບາດຂອງພະຍາດສັດປ່າ, ການຮ່ວມມືກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງແລະຂັ້ນຕອນການຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນພະຍາດສັດປ່າ.
ທ່ານສັນຕິໄຊປັນຍາ, ຫົວໜ້າອົງການອະນຸລັກສັດປ່າປະຈໍາສປປລາວໄດ້ກ່າວວ່າ: “ມາດຕະຖານຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດນີ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂດຍກະຊວງກະສິກໍາແລະປ່າໄມ້ຮ່ວມກັບອົງການອະນຸລັກສັດປ່າປະຈໍາສປປລາວເຊິ່ງໄດ້ປຶກສາຫາລືຢ່າງກວ້າງຂວາງກັບຜູ້ຊ່ຽວຊານແລະນັກວິຊາການທັງສູນກາງແລະທ້ອງຖິ່ນຈະເພີ່ມທະວີການສ້າງຄວາມອາດສາມາດຂອງທຸກພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງທັງລັດຖະບານແລະຊຸມຊົນໃນການແກ້ໄຂໄພຂົ່ມຂູ່ດ້ານສຸຂະພາບທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນໂດຍຜ່ານການຮ່ວມມືຈາກຫຼາຍຂະແໜງການຢູ່ສປປລາວ.
ຂ່າວ: ອົງການອະນຸລັກສັດປ່າ
