ສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ພິຈາລະນາ ແລະ ຮັບຮອງເອົາຜົນການປະເມີນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກົດໝາຍຂົງເຂດຍຸຕິທໍາ 4 ສະບັບ ຄື: ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍສານປະຊາຊົນ, ກົດ ໝາຍວ່າດ້ວຍ ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ, ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການດຳເນີນຄະດີແພ່ງ, ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການດຳ ເນີນຄະດີອາຍາ ຂອງສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະ ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ທີ່ໄດ້ລາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ ເທື່ອທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ເມື່ອວັນທີ 4 ແລະ 5 ກໍລະກົດ 2023ຜ່ານມາ.
ທ່ານ ຄຳແພງ ວິລະພັນ ກຳມະການຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ, ປະທານກຳມາທິການຍຸຕິທຳ ໄດ້ຖະແຫລງຂ່າວໃນວັນທີ 17 ກໍລະກົດ 2023 ເຊິ່ງໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນວ່າ: ພາຍ ຫລັງຮັບຟັງການລາຍງານຂອງ ສານປະຊາຊົນສູງສຸດ, ອົງ ການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະ ການປະກອບຄໍາເຫັນຂອງຜູ້ຕາງໜ້າ ຄະນະປະຈໍາສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ປະທານກອງປະຊຸມໄດ້ເຈາະຈີ້ມ ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ແກ່ ບັນດາ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ສຸມໃສ່ປະກອບຄຳຄິດເຫັນ ດ້ວຍບັນຍາກາດຟົດຟືນ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດ ຊອບການເມືອງສູງ ເຊິ່ງມີຜູ້ປະກອບຄໍາເຫັນທັງໝົດ ຈໍານວນ 54 ທ່ານ, ຍິງ 8 ທ່ານ.
ກອງປະຊຸມ ໄດ້ຕີລາຄາສູງຕໍ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກົດ ໝາຍ 4 ສະບັບດັ່ງກ່າວ ເຫັນວ່າໄດ້ກາຍເປັນນິຕິກໍາພື້ນ ຖານສຳຄັນໃຫ້ແກ່ສານປະຊາຊົນ, ອົງການໄອຍະການປະ ຊາຊົນ ແລະ ບັນດາອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໃນການຈັດຕັ້ງປະ ຕິບັດພາລະບົດບາດ, ສິດ ແລະ ໜ້າທີ່ຂອງຕົນ ເພື່ອປົກ ປ້ອງສິດ, ຜົນປະໂຫຍດຂອງລັດ, ລວມໝູ່ ແລະ ຂອງພົນ ລະເມືອງ ຕາມທີ່ກົດໝາຍໄດ້ກໍານົດໄວ້. ຄຽງຄູ່ກັບດ້ານດີທີ່ຕັ້ງໜ້າ ກອງປະຊຸມເຫັນວ່າ ມີຫລາຍດ້ານຈະຕ້ອງປັບ ປຸງ, ແກ້ໄຂ ເປັນຕົ້ນ:ການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ກົດໝາຍຂົງເຂດຍຸຕິທໍາ ທັງ 4 ສະບັບ ຍັງບໍ່ທັນກວ້າງຂວາງ, ເລິກເຊິ່ງ ແລະ ທົ່ວເຖິງ ທຸກເປົ້າໝາຍໃນສັງຄົມ; ການຜັນຂະຫຍາຍມາດຕາ ຂອງກົດໝາຍທີ່ກໍານົດໃຫ້ອອກເປັນນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍຍັງຊັກຊ້າ, ບາງກົດໝາຍການຜັນຂະຫຍາຍ ຍັງບໍ່ທັນສໍາເລັດ; ການປັບປຸງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ, ການປະກອບບຸກຄະລາກອນ, ການກໍານົດພາລະບົດບາດ, ສິດ ແລະ ໜ້າ ທີ່ ຂອງອົງການທີ່ຮັບຜິດຊອບ ດໍາເນີນຄະດີຕາມຂະບວນການຍຸຕິທໍາ ຍັງບໍ່ທັນຈະແຈ້ງ ແລະ ເປັນລະບົບຄົບຊຸດ, ການປະຕິບັດຫລັກການ ແລະ ກົນໄກດໍາເນີນ ຄະດີຈໍານວນໜຶ່ງ ຍັງບໍ່ທັນຄົບຖ້ວນ, ຮອບດ້ານ, ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເຂັ້ມງວດ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ; ການຕິດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະສານສົມທົບກັນ ໃນການແກ້ໄຂຄະ ດີ ຂອງບັນດາອົງການໃນລະບົບ ການດຳເນີນຄະດີ ຕາມຂະບວນຍຸຕິທຳ ຍັງບໍ່ທັນແຂງແຮງ. ສານປະຊາຊົນ, ສານທະຫານແຕ່ລະຂັ້ນ ຕັດສິນ ແລະ ພິພາກສາຄະດີໄປແລ້ວ ແຕ່ຄູ່ຄວາມຍັງຂໍອຸທອນ ແລະ ຂໍລົບລ້າງຈຳນວນບໍ່ໜ້ອຍ, ຄຳຕັດສີນຂອງສານທີ່ໃຊ້ໄດ້ຢ່າງເດັດຂາດ ມີຈໍານວນຫລາຍ ແຕ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຍັງຊັກຊ້າ, ບາງກໍລະນີບໍ່ສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ ຕາມກົດໝາຍ ແລະ ຄໍາຕົກລົງຂອງສານ. ກອງປະຊຸມ ຍັງໄດ້ຮັບຟັງການຊີ້ແຈງຂອງ ທ່ານປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ກ່ຽວກັບການດຳເນີນຄະດີຂອງສານສາມຂັ້ນ ຂັ້ນຕົ້ນ, ຂັ້ນອຸທອນ ແລະ ຂັ້ນລົບລ້າງ ແລະ ທ່ານ ຫົວໜ້າອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສຸງສຸດ ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງກ່ຽວກັບການນຳໃຊ້ 7 ມາດຕະການສະກັດກັ້ນຂອງອົງການສືບສວນ-ສອບສວນ ເຊິ່ງຜ່ານການພິຈາລະນາ ປະ ກອບຄຳເຫັນ ກອງປະຊຸມໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບຕໍ່ ບົດລາຍງານ ແລະ ການຊີ້ແຈງຂອງ ສອງອົງການ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກອງປະຊຸມຍັງໄດ້ສະເໜີໃຫ້ ສອງອົງການ ນໍາໄປປັບ ປຸງ ແລະ ແກ້ໄຂໃຫ້ເປັນຮູບປະທໍາຫລາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ເພີ່ມທະວີການໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ກົດໝາຍທັງ 4 ສະບັບດັ່ງກ່າວ ໂດຍເນັ້ນໃສ່ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍ ການດຳເນີນຄະດີແພ່ງແລະ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍ ການດຳເນີນຄະດີອາຍາ ໃຫ້ກວ້າງຂວາງ, ເລິກເຊິ່ງ, ທົ່ວເຖິງ ແລະ ແທດເໝາະກັບ ແຕ່ລະປະເພດເປົ້າໝາຍໃນສັງຄົມ; ຮີບຮ້ອນປະສານສົມທົບກັບພາກ ສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຄົ້ນຄວ້າຜັນຂະຫຍາຍບັນດາມາດຕາ ຂອງກົດໝາຍ ທີ່ກຳນົດໃຫ້ອອກເປັນນິຕິກຳໃຕ້ກົດໝາຍ ລວມທັງບັນດາມາດຕາ ຂອງກົດໝາຍທີ່ເຫັນວ່າ ມີຄວາມຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍອອກເປັນ ຄໍາສັ່ງ ແລະ ຄໍາແນະນໍາ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ແກ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງ ໃຫ້ມີຄວາມເປັນເອກະພາບ. ສ່ວນມາດຕາຂອງແຕ່ລະກົດ ໝາຍ ທີ່ເຫັນວ່າບໍ່ສອດຄ່ອງ ຫລື ຊໍ້າຊ້ອນກັນ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ບັນດາກົດໝາຍດັ່ງ ກ່າວມີເນື້ອໃນຄົບຖ້ວນ, ຮັດກຸມ, ຈະແຈ້ງ, ສອດຄ່ອງ, ກົມກຽວ ແລະ ສາມາດນໍາໄປຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດໄດ້. ສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະ ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ປັບປຸງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງແຕ່ລະຂັ້ນ, ບໍາລຸງສ້າງພະນັກງານໃຫ້ມີຄຸນທາດການເມືອງ, ຄຸນສົມບັດສິນທໍາປະຕິວັດ, ຈັນຍາບັນ, ຈັນຍາທໍາ ໜັກແໜ້ນ ແລະ ສືບຕໍ່ປັບປຸງກົນໄກການດໍາເນີນຄະດີໃຫ້ຮັບປະກັນ ຄວາມຖືກຕ້ອງ, ຮອບດ້ານ, ຄົບຖ້ວນ, ພາ ວະວິໄສ, ມີຄວາມໂປ່ງໄສ ແລະ ເປັນທໍາ. ພ້ອມທັງຍົກສູງຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການ ປະຕິບັດໜ້າທີ່ວຽກງານ, ສະກັດກັ້ນພະຍາດອາດຍາສິດ, ການສວຍໃຊ້ໜ້າທີ່ຕໍາແໜ່ງໃນການດໍາເນີນຄະດີ ເພື່ອຫາຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ, ແກ້ ໄຂຫາງສຽງ ແລະ ປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ ທີ່ເກີດຂຶ້ນພາຍໃນໃຫ້ ເຂັ້ມງວດ ແລະ ເດັດຂາດ.
ກອງປະຊຸມ ຍັງເຫັນດີຮັບຮອງເອົາຂໍ້ສະເໜີ ແລະ ມາດຕະການ ສະເພາະ ທີ່ສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ແລະ ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ໄດ້ລາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມເພີ່ມຕື່ມ ຄື: ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍສານປະຊາຊົນ, ຜັນຂະຫຍາຍ ມາດຕາ 63 ກ່ຽວກັບ ດັດສະນີຂັ້ນເງິນເດືອນສະເພາະ ຂອງຜູ້ພິພາກສາ, ຜູ້ຊ່ວຍຜູ້ພິພາກສາ ແລະ ຈ່າສານ ໃຫ້ເປັນນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ; ປັບປຸງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ, ການກໍານົດສິດ, ໜ້າທີ່ ແລະ ແບບແຜນວິທີເຮັດວຽກຂອງສານປະຊາຊົນເຂດ ໃນການພິຈາລະນາຕັດສິນຄະດີ ອາຍາ, ແພ່ງ, ການຄ້າ ແລະ ເດັກ ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບ ສະພາບ ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ໃນປັດຈຸບັນ ເປັນຕົ້ນ: ມາດຕາ 26 ແລະ ມາດຕາ 27; ສ່ວນກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍ ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ ການປັບປຸງກົງຈັກ, ກໍານົດ ພາລະບົດບາດ, ສິດ ແລະ ໜ້າທີ່ ຂອງອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ ໃນການຕິດຕາມ ກວດກາການດໍາເນີນຄະດີປົກຄອງ ໃຫ້ເປັນລະບົບຄົບຊຸດ; ປັບປຸງເນື້ອໃນຂອງກົດໝາຍ ສະບັບນີ້ ຈໍານວນ 14 ມາດຕາ ເພື່ອໃຫ້ສອດ ຄ່ອງ ກັບສະພາບການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະ ກິດ-ສັງຄົມ ໃນປັດຈຸບັນ; ອອກຄໍາແນະນໍາ ກ່ຽວກັບ ການສັ່ງຟ້ອງຜູ້ຖືກຫາຂຶ້ນສານໂດຍກົງ ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ອົງ ການໄອຍະການປະຊາຊົນແຕ່ລະຂັ້ນ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນມາດຕາ 46; ສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົນໄກການປະສານງານ ກັບພາກສ່ວນຕ່າງໆ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ແກ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ພາລະບົດບາດຂອງຕົນໃຫ້ສອດຄ່ອງ ຕາມທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ ເຊັ່ນ: ມາດຕາ 40, 43 52 , 54;
ສຳລັບກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການດຳເນີນຄະດີແພ່ງ ຕ້ອງຜັນຂະຫຍາຍມາດຕາ ຂອງກົດໝາຍອອກເປັນນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ຈໍານວນ 2 ມາດຕາໃຫ້ສຳເລັດ ຄື: ມາດຕາ 38 ແລະ ມາດຕາ 60; ປັບປຸງເນື້ອໃນຂອງກົດໝາຍສະບັບນີ້ ຈໍານວນ 41 ມາດຕາ ແລະ ມາດຕາອື່ນ ທີ່ເຫັນວ່າ ມີຄວາມຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ມີການປັບປຸງເພີ່ມຕື່ມ ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບສະພາບການຂະຫຍາຍ ຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງ ຄົມໃນປັດຈຸບັນ; ເພີ່ມທະວີການປະຕິບັດ ຫລັກການດໍາເນີນຄະດີຮອບດ້ານ, ຄົບຖ້ວນ ແລະ ພາວະວິໄສ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນມາດຕາ 17 ໃຫ້ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເຂັ້ມງວດ ໂດຍສະເພາະ ການປະກອບຂໍ້ມູນຫລັກຖານ, ການເກັບຂໍ້ ມູນຫລັກຖານ, ການພິສູດຫລັກຖານ, ການໂຕ້ແຍ່ງຫລັກ ຖານໃນໄລຍະດໍາເນີນຄະດີ ແລະ ໂຕ້ຖຽງຫລັກຖານໃນທີ່ປະຊຸມສານ; ປະຕິບັດກໍານົດເວລາ ໃນການດໍາເນີນຄະດີ ຢູ່ສານແຕ່ລະຂັ້ນ ໃຫ້ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເຂັ້ມງວດ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນມາດຕາ 30; ສ່ວນກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການດຳ ເນີນຄະດີອາຍາ ຜັນຂະຫຍາຍມາດຕາຂອງກົດໝາຍທີ່ກຳ ນົດ ໃຫ້ອອກເປັນນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ຈໍານວນ 8 ມາດຕາ ໃຫ້ສໍາເລັດ ຄື: ມາດຕາ 83, 156, 182; ປັບປຸງເນື້ອໃນຂອງກົດໝາຍສະບັບນີ້ ຈໍານວນ 41 ມາດຕາ ເພື່ອໃຫ້ສອດ ຄ່ອງກັບ ສະພາບການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະ ກິດ-ສັງຄົມ ໃນປັດຈຸບັນ; ເພີ່ມທະວີການປະຕິບັດ 16 ຫລັກການພື້ນຖານ ໃນການດໍາເນີນຄະດີອາຍາ ເປັນຕົ້ນ: ມາດຕາ 14 ການຮັບປະກັນສິດໃນການຕໍ່ສູ້ຄະດີ, ມາດຕາ 24 ການດໍາເນີນຄະດີ ຮອບດ້ານ, ຄົບຖ້ວນ ແລະ ພາວະວິ ໄສ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນການນໍາໃຊ້ວິທີການສືບສວນ-ສອບສວນ, ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນຫລັກຖານ ແລະ ການພິສູດຫລັກ ຖານ ຕ້ອງຮັບປະກັນຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້; ເພີ່ມທະວີການປະຕິບັດ 7 ມາດຕະການສະກັດກັ້ນ ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມຖືກຕ້ອງ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນມາດຕາ 138, 139, 142 ແລະ 143; ອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ປະຕິບັດພາລະບົດບາດ, ສິດ ແລະ ໜ້າທີ່ ຕາມມາດຕາ 157 ການສັ່ງຟ້ອງຂຶ້ນສານໂດຍກົງ ໃຫ້ເປັນຮູບປະທໍາ ໂດຍການປະສານສົມທົບກັບ ອົງການສືບສວນ-ສອບສວນ, ສານປະຊາຊົນ ແລະ ພາກ ສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ; ຄົ້ນຄວ້າ ວິທີການ ແລະ ມາດຕະການໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ມາດຕາ 255 ແລະ 256 ການປະ ຕິບັດຄໍາຕັດສິນ ໃນການປະຫານຊີວິດ ໃຫ້ສັກສິດກວ່າເກົ່າ.
ຂ່າວ: ກິດຕາ
ພາບ: ອ່າຍຄຳ
