ອາຊຽນຈະກາຍເປັນຄັງສະບຽງອາຫານໂລກຈິງ ຫລື ບໍ່? ພາຍຫລັງຫລາຍຊາດທົ່ວໂລກໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງທົ່ວໂລກຕິດຂັດອັນສືບເນື່ອງມາຈາກຜົນຮ້າຍຂອງພະຍາດໂຄວິດຜ່ານມາ ແລະ ຂໍ້ຂັດສົງຄາມແຍ່ງລະຫວ່າງລັດເຊຍ ແລະ ຍູເຄຣນ ຂະນະທີ່ຫລາຍຊາດສະໜັບສະໜູນໃຫ້ປະເທດຫວຽດນາມເປັນສູນກາງສະບຽງອາຫານໂລກໃນອະນາຄົດ. ອີງຕາມເວບໄຊຮ່າໂນ້ຍທາມລາຍງານຫວ່າງບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ຫວຽດນາມໄດ້ຖືເອົາເປົ້າໝາຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດ “ ບໍ່ຖິ້ມໃຜໄວ້ຢູ່ເບື້ອງຫລັງ ແລະ ປະກອບສ່ວນພັດທະນາອາຫານທີ່ຍືນຍົງ” ໃນໄລຍະຜ່ານມາລັດຖະຫວຽດນາມຖືເອົາການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຕິດພັນກັບການຜະລິດກະສິກໍາເປັນປາຍແຫລມເພື່ອຄໍ້າປະກັນສະບຽງອາຫານພາຍໃນປະເທດ ແລະ ສົ່ງອອກຕ່າງປະເທດ ອັນຈະນໍາເອົາເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃຫ້ຫລາຍເທົ່າທີ່ຈະເປັນໄປໄດ້ ປັດຈຸບັນນີ້ ປະເທດຫວຽດນາມໄດ້ສົ່ງອອກສິນຄ້າທົ່ວໂລກເຖິງ 190 ປະເທດ.
ເຖິງແນວໃດກໍດີ ນັກວິຊາການດ້ານການ ກະເສດຂອງໄທອ້າງວ່າປະເທດຫວຽດນາມອາດໄດ້ປຽບກວ່າໄທໃນດ້ານສາຍພົວພັນທີ່ໜຽວແໜ້ນກັບ ສປປ ລາວ ບວກກັບມີຊາຍແດນຕິດກັບ ສປປ ລາວຈາກພາກເໜືອຈົນເຖິງພາກໃຕ້ ດັ່ງທີ່ຮູ້ນໍາກັນຜ່ານມາຫວຽດນາມກໍມີການນໍາເຂົ້າສິນຄ້າບາງປະເພດຈາກ ສປປ ລາວເຊັ່ນກັນ ຕົວຢ່າງ: ໝາກກາເຟດິບ, ໄມ້, ມັນຕົ້ນ ແລະ ພືດກະສິກໍາຕ່າງໆຈາກ ສປປ ລາວຜ່ານວິທີພົວພັນການຄ້າຊາຍແດນນັ້ນອາດບໍ່ມີຕົວເລກຢ່າງຈະແຈ້ງ ແຕ່ກໍເປັນສ່ວນໜຶ່ງສໍາຄັນເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມໄດ້ປຽບຊາດອື່ນເຊັ່ນກັນເນື່ອງຈາກວ່າ ສປປ ລາວມີພື້ນທີ່ກະສິກໍາອຸດົມສົມບູນ, ມີແຫລ່ງນໍ້າຈືດຫລາຍ, ມີພື້ນທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ຖ້າປຽບທຽບກັບປະຊາກອນ.
ນອກຈາກນັ້ນຫວ່າງບໍ່ດົນມານີ້ແຫລ່ງຂ່າວຈາກຫວຽດນາມເປີດເຜີຍວ່າຈາກອະດີດເຖິງປັດຈຸບັນມີນັກລົງທຶນຫວຽດນາມເຂົ້າມາປູກຢາງພາລາເປັນຈໍານວນຫລາຍພັນເຮັກຕາ, ປູກໄມ້ເກດສະໜາ, ກາເຟ ແລະ ຫລ້າສຸດກໍມີນັກລົງທຶນຫວຽດນາມໄດ້ເຂົ້າມາປູກໝາກຖົ່ວລຽນໃນແຂວງຈໍາປາສັກ ແລະ ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊອີກດ້ວຍ ເຊິ່ງນັ້ນຈະຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມໄດ້ແຮງສະໜັບສະໜັບຕື່ມອີກ.
ເວັບໄຊອາຊຽນຟລັສຂອງໄທໄດ້ລາຍງານວ່າ: ຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນປະເທດສົ່ງອອກຫານຫລາຍຕິດອັນດັບແຖວໜ້າຂອງໂລກ ເຊິ່ງປີ 2022 ຜ່ານມາຫວຽດນາມສົ່ງອອກປະເພດສະບຽງອາຫານເປັນມູນຄ່າ 53 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໄປຍັງ 196 ປະເທດທົ່ວໂລກ.
ທ່ານ ຟ້າມ ມິງ ຈິງ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຂອງ ສສ ຫວຽດນາມໄດ້ໄດ້ກ່າວໃນເວທີກອງປະຊຸມລະດັບໂລກວ່າດ້ວຍເຄືອຂ່າຍ “ ລະບົບອາຫານທີ່ຍືນຍົງ ຫລື Sustainable Food Systems (SFS)” ໂດຍຢໍ້າວ່າ: ພວກເຮົາໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງບົດບາດສໍາຄັນຂອງເປົ້າໝາຍການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງ ຫລື ເອັສດີຈີຂອງ ສະຫະປະຊາຊາດຄື: “ ຈະບໍ່ຖິ້ມໃຜໄວ້ເບື້ອງຫລັງ ” ແລະ ຫວຽດນາມຈະເປັນຫລັກຮັບປະກັນດ້ານສະບຽງອາຫານທີ່ສໍາຄັນໃຫ້ປະຊາຄົມໂລກ.
ປັດຈຸບັນນີ້ອາຫານມີຄວາມສໍາຄັນຫລາຍກວ່າເວລາປົກກະຕິໃນອະດີດຜ່ານມາເພາະທຸກປະເທດໃນໂລກມີຄວາມຕ້ອງເລັ່ງດ່ວນທີ່ຕ້ອງແຂ່ງຂັບກັບເວລາທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກພະຍາດໂຄວິດ ແລະ ພິດສົງຄາມເຮັດໃຫ້ອາຫານລະບົບຕ່ອງໂສ້ສະໜອງອາຫານພົບທາງກັນໃນໄລຍະນັ້ນ ແລະ ສົ່ງຜົນເຖິງປັດຈຸບັນ.
ສະນັ້ນ ຫວຽດນາມແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາສະມາຊິກອາຊຽນທີ່ມີເສດຖະກິດເຕີບໂຕວ່ອງໄວ, ມີນັກລົງທຶນຫລັ່ງໄຫລ ແລະ ຍ້າຍຖານການຜະລິດເຂົ້າມາຫລາຍ, ເປັນຜູ້ສົ່ງເຂົ້າ-ສົ່ງກາເຟອອກອັນດັບຕົ້ນໆຂອງໂລກຈຶ່ງໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນກັບການກໍານົດນະໂຍບາຍຂອງປະເທດຫລາຍດ້ານເຊັ່ນ:
ການຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງໃນລະບົບເສດຖະກິດລະດັບມະຫາພາກ,ການຄວນຄຸມເງິນເຟີ້ພາຍໃນ, ການກະຈາຍຄວາມຈະເລີນທາງດ້ານເສດຖະກິດໃຫ້ທົ່ວເຖິງ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງທາງສັງຄົມໂດຍສະເພາະການຈັດການສະບຽງອາຫານທີ່ມີຄຸນນະພາບ, ສ້າງຄວາມສົມດຸນຄວາມຕ້ອງການອາຫານພາຍໃນກັບການສົ່ງອອກໄປລ້ຽງທົ່ວໂລກດ້ວຍປັດໃຈທັງໝົດນັ້ນເຫັນວ່າພາກການຜະລິດກະສິກໍາປູກລ້ຽງຂອງຫວຽດນາມຈິ່ງມີຄວາມສໍາຄັນຫລາຍທີ່ສຸດເພາະຈະຊ່ວຍຍົກລະດັບຄຸນນະພາບຊີວິດຂອງຊາວຫວຽດນາມ ແລະ ສ້າງຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ສັງຄົມໃຫ້ຊາດ.
ປັດຈຸບັນນີ້ ຫວຽດນາມມີປະຊາກອນປະກອບອາຊີບກະສິກໍາ ຫລື ການກະເສດຫລາຍທີ່ສຸດມີເຖິງ 60% ເຊິ່ງໄດ້ກາຍເປັນເສົາຄໍ້າໝັ້ນຄົງໃຫ້ທາງດ້ານອາຫານ ແລະ ສັງຄົມ ນອກຈາກນັ້ນ ປະຊາກອນຊາວຫວຽດນາມປະມານ 30%ເປັນແຮງງານໃນພາກອຸດສາຫະກໍາການກະເສດປ່າໄມ້ ແລະ ປະມົງ ເຊິ່ງອຸດສາຫະກໍາທັງໝົດນັ້ນໄດ້ສ້າງລາຍໄດ້ຈາກການສົ່ງອອກມະຫາສານ, ຄິດສະເລ່ຍຫລາຍກວ່າ 12%ຂອງຈີດີຟີ.
ໄລຍະຜ່ານມາ, ລັດຖະບານຫວຽດນາມໄດ້ສັ່ງໃຫ້ທຸກພາກສ່ວນເພີ່ມຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ເຂົ້າໃຈວ່າ: ການກະເສດ ແລະ ການຜະລິດອາຫານຄື: ໜ້າທີ່ສໍາຄັນຂອງຫວຽດນາມໂດຍເນັ້ນໃຫ້ສ້າງ 9 ຢ່າງເປັນໄມ້ເດັດຄື: 1.ສ້າງສະຖາບັນອາຫານ, 2.ສ້າງສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກເພື່ອດຶງດູດການລົງທຶນດ້ານອາຫານ, 3.ສ້າງສະຖາບັນວິໄຈທາງດ້ານອາຫານທີ່ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີ, 4.ສ້າງນະວັດຕະອາຫານ, 5.ສ້າງຫລັກຄໍ້າປະກັນການຄັດເລືອກເມັດພັນພືດໃຫ້ພຽງພໍ, 6.ສ້າງລະບົບຄຸ້ມຄອງພັນພືດ, 7.ຈັດການບໍລິຫານຜຸ່ຍ ແລະ ລະບົບບໍາລຸງດິນ, 8.ສ້າງລະບົບຮັບມືໄພພິບັດ ແລະ 9.ສ້າງບຸກຄະລາກອນ ແລະ ຝຶກອົບຮົມໃຫ້ຊາວຫວຽດນາມໃຫ້ຮູ້ຈິງຮູ້ແທ້.
ພ້ອມດຽວກັນນີ້, ໃນເວທີກອງປະຊຸມເສດຖະກິດໂລກ ຫລື World Economic Forum (WEF) ບັນດາຊາດອີຢູ່,ສະຫະລັດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນຍັງໄດ້ເລືອກຫວຽດນາມໃຫ້ເປັນ 1 ໃນ 3 ປະເທດຕົວແບບທົດລອງໃນໂຄງການ “ ສ້າງສູນກາງນະວັດຕະກໍາອາຫານ” ແລະ ແຫ່ງທີ 2 ແມ່ນປະເທດອິນເດຍ ແລະ ແຫ່ງທີ 3 ແມ່ນປະເທດໂຄລໍາເບຍ.
ແຫລ່ງຂ່າວເວັບໄຊ Vietnam briefing news ຍັງອ້າງວ່າ: ອຸດສາຫະກໍາການກະເສດຂອງຫວຽດນາມເຕີບໃຫຍ່ມາໄດ້ເພາະບັນດາຊາດສະມາຊິກສະຫະພາບເອີຣົບ, ສະຫະລັດ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະ ກະຊວງການກະເສດພັດທະນາຊົນນະບົດຂອງຫວຽດນາມໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນໂຄງການຕ່າງໆຢ່າງຫລວງຫລາຍເຊັ່ນ: ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງປະເທດສະໜັບສະໜູນ 840 ລ້ານໂດລາ ແລະ ອື່ນໆ ສໍາລັບການສົ່ງອອກພົ້ນເດັ່ນຂອງຫວຽດນາມໃນປີ 2022 ຜ່ານມານັ້ນມີດັ່ງນີ້: ສົ່ງອອກເຂົ້າໄດ້ 7 ລ້ານກວ່າໂຕນ, ສົ່ງອອກອາຫານທະເລ, ພືດ ແລະ ໝາກໄມ້.
ຂຽນໂດຍ: ເກີດຂວັນໃຈ ມາລີຈັນສີ
(ຄໍລໍາເອອີຊີ)
